Aydın'ın Karacasu ilçesinde tütün üreticileri, beklenen avans ödemelerinin yapılmaması üzerine zor durumda kaldı. Yüksek maliyetler ve artan borç yükü altında ezilen üreticiler, yetkililerden destek bekliyor. On yıldır tütün üretimi yapan Çoban ailesi, avansların verilmemesine sert tepki gösterdi.
Tütün Üreticileri Zor Durumda
Ailesiyle birlikte tütün yetiştiren 25 yaşındaki İbrahim Çoban, yaşadıkları sıkıntıları dile getirdi: "Köyde serada fidanları yetiştirdik. Dün başladık dikmeye, bugün ikinci gün. Normalde 15 gün önce başlardı ama yağışlardan dolayı sarktı biraz. Yağmur iyi geldi, fidanları tavlı bir şekilde yetişti. Yağmurlar verimi arttırdı. 30-35 dekarda dikim yapacağız. 6 günlük dikeceğiz, ondan sonra tütünlerin büyümesini bekleyeceğiz. Kırımlar Haziran gibi başlar. Maliyetler konusunda işçi yevmiyeleri ve mazot bizleri zorluyor. Bir işçi maliyeti günlük bin 500 lira civarında. Geçen sene bin 200 liraydı. Kırımlarda daha da yükselebilir" dedi.
Bu yıl şimdiye kadar hiç avans almadıklarını kaydeden Çoban, "Geçen sene az almıştık. Ondan önceki sene daha iyiydi. Dikimlerden sonra vereceğiz diyorlar ama bilmiyoruz. Maliyetler ağır olduğu için avans almamış olmak zorluyor bizi. Borçlanarak aktarıp çeviriyoruz. Genç bir çiftçi olarak şu an iyi desek de ilerleyen zamanlarda ne olur bilmiyorum. Karamsarlık var biraz. Geleceği çok bilemiyoruz" şeklinde konuştu.
Avansın yatırılmamasına tepki gösteren Halil Çoban ise şu ifadeleri kullandı: "Geçen sene Nisan ayından önce vermişlerdi, bu sene vermediler. Vereceğiz diyorlar hala da vermediler. Tütüncülüğün durumu bu yüzden kritik. Bu da bizi maddi açıdan zorluyor. Biz buraya güveniyoruz ve avanslara göre borca giriyoruz. Bu sefer parayı vermedikleri için borca sıkışıyoruz. Bankadan para çekmeye gidiyoruz. Orada da faizler yüksek. Olacak olan kârımız da gidiyor. Geçen daha erken vermişlerdi. Önceki yıllarda daha da erken veriyorlardı. Bu sene fazla vereceğiz dediler ama kökten kestiler. Durmadan erteliyorlar. Dikimler başlasın, hava yağmadı dediler. Hava yağdı, dikimler başladı. Yine yok. Şimdi de kırım zamanı vereceğiz diyorlar. Vermiyorlar paramızı, isyandayız."
Üreticiler Sesini Duyurmaya Çalışıyor
Kübra Çoban isimli üretici ise şu açıklamayı yaptı: "Tütün sezonu hayırlı olsun. Zahmeti çok, işçiliği çok. Gece gündüz hiç durmadan çalışıyoruz. Parasını etmiyor. Geçen sene 150 liraydı. Avanslar verilmediği için isyandayız. Vermiyorlar paramızı. İsyandayız yani. 3-4 ay ocakla uğraşıyoruz. Dikmesi, sürmesi ayrı zor. Hepsi para. Şu an hep borçluyuz. Paramızı şimdiye kadar verseler güzel olurdu. Derdimiz bu. Paramızı verseler hiçbir sorun yok. Herkes isyanda. Tütüncülere yardımcı olsunlar."
Avanslar Verilmezse Üretim Duracak
Avanslar verilmezse tütün işini bırakacaklarını belirten üreticiler, içinde bulundukları durumu şu sözlerle özetledi:
- "Biz bu işi her yıl avansla yapıyoruz."
- "Bir kısmını kendimiz karşılıyorduk ama kredi borçlarımız birikti."
- "Üstüne tütün verimi randımanlı olmadı."
"Bir de avanslar kesilince şimdi tamamen borca soktular bizi. Borçlu borçlu nasıl yapacağız? Biz avansa güvenip girdik. Aktarıp çevirmeye çalışıyoruz. Şimdi bankadan bankaya yuvarlayarak götürmeye çalışıyoruz. Faizler de yüksek." açıklaması üreticilerin umutsuzluğunu gözler önüne seriyor.
Çözüm Bekleyen Sorunlar
Tütün üreticilerinin yaşadığı bu zorlu süreç, tarım sektöründeki genel sorunları da bir kez daha gündeme getiriyor. Artan maliyetler, düşük gelirler ve desteklerin yetersizliği gibi faktörler, üreticileri zor durumda bırakıyor. Yetkililerin bu sorunlara çözüm bulması, tütün üreticiliğinin sürdürülebilirliği açısından büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, birçok üretici tütün üretimini bırakmak zorunda kalabilir ve bu durum, hem yerel ekonomi hem de ülke ekonomisi için olumsuz sonuçlar doğurabilir.
