İzmir Körfez Temizliği: İptal Edilen Proje Yeniden Gündemde!
İzmir Körfezi'nin temizlenmesi ve ekolojik dengesinin yeniden sağlanması amacıyla hayata geçirilmesi planlanan Çilazmak Dalyanı Rehabilitasyonu ve Restorasyonu projesi, koordinat değişikliği nedeniyle yaşanan iptalin ardından yeniden gündeme geldi. İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bu önemli proje, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) sürecine tekrar dahil edildi. Peki, bu proje neden bu kadar önemli ve İzmir için ne gibi faydalar sağlayacak?
Çilazmak Dalyanı Projesi: İzmir İçin Yeni Bir Umut
Projenin temel amacı, İzmir Körfezi'nden çıkarılacak yaklaşık 2 milyon metreküplük dip tarama malzemesini kullanarak Çilazmak Dalyanı'nın ekosistemini canlandırmak. Bu kapsamda, 13 kilometre uzunluğundaki sirkülasyon kanalı içinde yapılacak tarama çalışmalarıyla elde edilecek malzeme, Gediz Deltası'nın önemli bir parçası olan Çilazmak Dalyanı'nın kıyı tahkimatında kullanılacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, projenin halkın katılım toplantısının 26 Kasım 2025 tarihinde yapılacağını duyurdu.
Gediz Deltası, Homa, Çilazmak ve Kırdeniz lagünlerini kapsayan, yaklaşık 40 bin hektarlık bir alanı barındıran ve Türkiye’nin dördüncü büyük deltası olarak biliniyor. Ramsar Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan delta, iklim değişikliği ve insan kaynaklı faaliyetler nedeniyle biyolojik çeşitliliğini kaybetme riskiyle karşı karşıya. İşte bu noktada Çilazmak Dalyanı projesi devreye girerek, sulak alan ekosistemlerinin canlandırılması, su sirkülasyonunun iyileştirilmesi ve habitat kayıplarının önlenmesi hedefiyle önemli bir rol üstleniyor.
Projenin Detayları ve Beklenen Faydaları
Proje kapsamında hazırlan raporda şu detaylara yer veriliyor:
- Sirkülasyon kanalı, 13 km uzunluğunda ve 250 metre genişliğinde bir alanı kaplamaktadır.
- Sirkülasyon kanalı içinde 2.005.682 m3 tarama malzemesi bulunmaktadır.
- Çilazmak Dalyanı'nın kıyı kordonu uzunluğu 8859 m, kıyı kordonu yüzey alanı büyüklüğü yaklaşık 800.000 m2'dir.
Proje ile Gediz Nehri'nin sığlaştırdığı İzmir Körfezi'ndeki birikintilerin temizlenmesi ve elde edilen sedimanların Çilazmak Dalyanı'na pompalanarak kıyı tahkimatında kullanılması planlanmaktadır. Bu sayede, dalyanın doğal hidrolojik rejimi yeniden sağlanacak, su sirkülasyonu ve akışı düzenlenecek, sediman transferi ve tahkimat çalışmalarıyla kıyı yapısı güçlendirilecek ve delta ile uyumlu bitki örtüsü yeniden oluşturulacaktır.
Projenin İzmir'e Katkıları
Çilazmak Dalyanı Restorasyonu, hem doğal dengeyi sağlama, biyolojik çeşitliliği koruma ve sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlaması açısından hem de örnek bir uygulama olarak uluslararası repütasyonu açısından gerçekleştirilmesi ülkemize olumlu katkıları olacak önemli bir proje olarak değerlendirilmelidir. Bu proje sayesinde:
- Dalyanın biyolojik çeşitliliği desteklenecek,
- Balıklar için üreme ve beslenme alanı sağlanacak,
- Su ve kıyı kuşları için önemli bir yaşam alanı oluşturulacaktır.
- Aynı zamanda, restorasyon çalışması sayesinde Çilazmak Dalyanı, ekosistem hizmetlerini sağlama kapasitesini yeniden kazanacak, bölge ekonomisine ve yerel topluluklara ekonomik fırsatlar sunacaktır.
İzmir Körfezi ve Gediz Deltası için hayati öneme sahip olan bu projenin hayata geçirilmesi, bölgenin ekolojik dengesinin korunması ve geliştirilmesi adına büyük bir adım olacaktır. Halkın katılımıyla daha da güçlenecek olan bu projenin, İzmir'e uzun vadede olumlu etkileri olması bekleniyor.
