ESHOT Battı Mı? Sayıştay Raporu İzmir'i Sarsacak Gerçekleri Açıkladı!
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin önemli ulaşım kuruluşlarından ESHOT'un mali durumu, Sayıştay'ın 2024 raporuyla tekrar gündeme geldi. Raporda, kurumun mali sürdürülebilirliğinin tehlikede olduğu ve büyük bir bütçe açığıyla karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Peki, bu durum ne anlama geliyor? İzmir'de ulaşım geleceği nasıl etkilenecek? İşte raporda öne çıkan detaylar ve olası sonuçları...
ESHOT'un Mali Krizi: Sayıştay Raporu Ne Diyor?
Sayıştay raporuna göre ESHOT, 2024 yılında 3,22 milyar TL gibi devasa bir bütçe açığı verdi. Kurumun gelirlerinin giderlerini karşılama oranı ise sadece %68,45 seviyesinde kaldı. Bu durum, ESHOT'un faaliyetlerini büyük ölçüde belediyeden aktarılan kaynaklarla sürdürdüğünü gösteriyor. Raporda dikkat çeken diğer noktalar ise şunlar:
- Bilet fiyatlarının maliyetin çok altında olması
- Eski otobüs filosu nedeniyle artan bakım giderleri
- Yüksek personel giderleri
- Ücretsiz kart kullanımının yaygınlığı
Bu faktörlerin bir araya gelmesi, ESHOT'un mali yapısını olumsuz etkiliyor ve kurumun geleceği hakkında endişeleri artırıyor.
Neden Bu Durum Yaşandı? İşte Sebepleri
ESHOT'un mali krizinin ardında yatan birçok sebep bulunuyor. Bunlardan en önemlileri:
- Düşük Bilet Gelirleri: Bir yolcu taşımanın maliyeti ortalama 37,49 TL iken, bilet geliri sadece 6,87 TL. Bu, her biniş için yaklaşık 30 TL'lik bir finansman açığı anlamına geliyor.
- Eski Araç Filosu: Otobüs filosunun yaş ortalamasının yüksek olması, bakım ve akaryakıt giderlerini artırıyor. 2019'da araç başına 38 bin TL olan bakım maliyeti, 2024'te 650 bin TL'ye yükseldi.
- Yüksek Personel Giderleri: Personel giderleri 2019-2024 arasında 9,83 kat arttı.
- Ücretsiz Binişler: 2024'te taşınan yolcuların %22,57'si ücretsiz kart kullandı. Bu durum, kurumun yaklaşık 1,7 milyar TL gelir kaybına yol açtı.
Bu sorunlara ek olarak, büyükşehir belediyesinin hizmet alanının genişlemesine rağmen yeterli ek bütçe sağlanamaması da ESHOT'un mali yapısını zorluyor.
Çözüm Ne Olabilir? ESHOT İçin Kurtuluş Yolları
ESHOT'un mali krizden çıkması için bir dizi önlem alınması gerekiyor. İşte olası çözüm önerileri:
- Bilet Fiyatlarının Güncellenmesi: Bilet fiyatlarının maliyetleri karşılayacak seviyeye getirilmesi gerekiyor. Ancak bu, vatandaşların ulaşım maliyetlerini artırabileceği için dikkatli bir şekilde planlanmalı.
- Araç Filosunun Yenilenmesi: Eski otobüslerin yenilenmesi, bakım ve akaryakıt giderlerini azaltarak maliyetleri düşürebilir.
- Personel Giderlerinin Kontrol Altına Alınması: Personel giderlerinin azaltılması için verimlilik artırıcı önlemler alınabilir.
- Ücretsiz Kart Uygulamasının Gözden Geçirilmesi: Ücretsiz kart uygulamasının kapsamı daraltılabilir veya bu uygulamanın maliyetinin belediye tarafından karşılanması sağlanabilir.
- Ek Bütçe Desteği: Büyükşehir belediyesinin ESHOT'a ek bütçe desteği sağlaması, kurumun mali yükünü hafifletebilir.
Bu önlemlerin alınması, ESHOT'un mali yapısını güçlendirebilir ve İzmir'de sürdürülebilir bir ulaşım sisteminin sağlanmasına katkıda bulunabilir.
Sayıştay raporu, ESHOT'un içinde bulunduğu mali sıkıntıları net bir şekilde ortaya koyuyor. Kurumun geleceği için acil önlemler alınması gerekiyor. Aksi takdirde, İzmir'de ulaşım hizmetlerinin kalitesi düşebilir ve vatandaşlar olumsuz etkilenebilir. Umuyoruz ki yetkililer, bu raporu dikkate alarak ESHOT'u mali krizden kurtaracak adımları bir an önce atarlar.
