Çocuk İşçiliği Alarm Veriyor! Yılda 60 Çocuk Hayatını Kaybediyor
Türkiye Psikiyatri Derneği, Dünya Çocuk Hakları Günü vesilesiyle yaptığı açıklamada, çocuk işçiliği ve yaşanan hak ihlallerine dikkat çekti. Dernek, ülkemizde her yıl 60'tan fazla çocuğun çalışırken hayatını kaybettiğini ve 2013 yılından bu yana en az 770 çocuğun iş kazalarında yaşamını yitirdiğini açıkladı. Bu durum, çocuk işçiliğinin ne denli büyük bir sorun olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Çocuk Hakları İhlalleri ve Türkiye'deki Durum
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin üzerinden 35 yıl geçmesine rağmen, dünya genelinde ve Türkiye'de milyonlarca çocuk temel haklarından mahrum bir şekilde yaşam mücadelesi veriyor. Savaşlar, yoksulluk, doğal afetler ve ekonomik krizler, çocukları hak ihlallerine ve sömürüye karşı daha savunmasız hale getiriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2019 verilerine göre, ülkemizde 5-17 yaş grubunda yaklaşık 720 bin çocuk ekonomik faaliyetlerde bulunuyor. Ancak, sokakta çalışan, çıraklık yapan veya mevsimlik işlerde çalışan çocukların önemli bir kısmı bu istatistiklere yansımıyor. Bu durum, sorunun boyutunun aslında çok daha büyük olduğunu gösteriyor.
- Yoksulluk
- Göç
- Geleneksel bakış açıları
- Eğitim imkanlarının yetersizliği
Çocuk işçiliğinin temel nedenleri arasında yer alıyor. Çalışırken fiziksel şiddete maruz kalan, uzun çalışma saatlerinin getirdiği zorluklarla baş etmek zorunda kalan çocuklar, fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalıyor.
Çözüm Önerileri ve Yapılması Gerekenler
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne taraf olan devletler, çocukların eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, istismar ve sömürüden korunma haklarını hayata geçirmek için somut adımlar atmakla yükümlüdür. Türkiye'nin de bu yükümlülüğü yerine getirmesi gerekiyor.
Yakın zamanda hazırlanan 2023-2028 Türkiye Çocuk Hakları Strateji Belgesi'nde çocuk işçiliğinin ve çocuklara yönelik her türlü şiddetin önlenmesi öncelikli hedefler arasında tanımlanmıştır. Ancak, gerekli uygulamaların hayata geçirilmemesi nedeniyle sorun giderek artan şiddette devam ediyor. Suça sürüklenen çocuklarla ilgili kapsamlı çalışmaların yapılması, önleyici ve koruyucu sistemlerin geliştirilmesi büyük önem taşıyor.
Türkiye Psikiyatri Derneği'nin Çağrısı
Türkiye Psikiyatri Derneği, hak temelli bir çocuk politikası perspektifini savunuyor ve ruh sağlığını koruyucu, eşitlik temelli ve damgalamayı önleyici politikaların çocuk hakları mücadelesinin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguluyor. Dernek, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ve iş mevzuatının, çocuk işçiliğinin tamamen önlenmesi hedefiyle tavizsiz uygulanması gerektiğini belirtiyor.
Çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesi için tüm paydaşların daha etkin adımlar atması, çocuk işçiliğine ve çocukların herhangi bir surette sömürülmesine karşı sıfır tolerans gösterilmesi gerekiyor. Yoksullukla mücadele, eğitimde fırsat eşitliği, ailelere yönelik sosyal destek programları ve çocukların suça sürüklenme nedenlerinin kapsamlı bir şekilde ele alındığı çalışmalar kararlılıkla uygulanmalıdır.
Çocuk işçiliği, sadece bireysel bir trajedi değil, aynı zamanda toplumsal ve yapısal bir sorundur. Bu sorunun çözümü için devletin, sivil toplum kuruluşlarının, ailelerin ve tüm toplumun işbirliği yapması gerekmektedir. Çocukların hak ettiği onurlu yaşamı sağlamak, hepimizin sorumluluğundadır.
