Türkiye cezaevlerindeki hasta mahpusların yaşadığı insanlık dramı, İnsan Hakları Derneği'nin (İHD) raporuyla bir kez daha gün yüzüne çıktı. Rapora göre, cezaevlerinde bulunan en az 1412 hasta mahpustan 335'i ağır durumda ve yaşamlarını tek başlarına sürdüremiyor. Peki, bu mahpuslar cezaevlerinde ne gibi zorluklarla karşılaşıyor?
Cezaevlerinde Yaşanan Hak İhlalleri
İHD'nin raporunda, hasta mahpusların sağlık hakkına erişiminde ciddi engellerle karşılaştığı belirtiliyor. Mahpuslar, hastanelerde kelepçeli muayeneye zorlanıyor ve doktor-hasta gizliliği ihlal ediliyor. Muayene odalarına jandarma ve infaz koruma memurlarının girmesi, mahpusların sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanamamasına neden oluyor. Ayrıca, hastane sevkleri sırasında da insan onuruna aykırı uygulamalar yaşanıyor. Mahpuslar, dar ve hijyenik olmayan ring araçlarında saatlerce bekletiliyor, yazın klimalar çalıştırılmıyor, kışın ise araçlar ısıtılmıyor.
Raporda dikkat çekilen diğer hak ihlalleri ise şöyle:
- Zamanında revire çıkarılmama: Hasta mahpuslar, rahatsızlıkları için zamanında revire çıkarılmıyor ve polikliniklere sevk işlemleri aylarca sürebiliyor.
- Yatağa kelepçelenme: Ağır hasta olan mahpuslar dahi yatağa kelepçeleniyor ve diş çekimi, kan alımı gibi işlemler sırasında kelepçeler çıkarılmıyor.
- Koğuş koşulları: Mahpusların bulunduğu koğuşlar yeterince ısıtılmıyor, havalandırılmıyor ve temiz suya erişim imkanları kısıtlanıyor.
- Yetersiz beslenme: Mahpusların iaşe bedelleri yetersiz ve yemekler besleyici değil.
- Ağız içi arama dayatması: Jandarma tarafından yapılan insanlık onuruna aykırı ağız içi arama dayatması nedeniyle hasta mahpuslar hastanelere gitmekten çekiniyor.
Hasta Mahpusların Durumu Daha Da Kötüleşiyor
Cezaevlerindeki kötü koşullar, hasta mahpusların sağlık durumunu daha da kötüleştiriyor. Kanser hastaları, kalp hastaları, Wernicke-Korsakoff sendromu, kas hastalıkları, hafıza hastalıkları, ruh sağlığı hastalıkları, tüberküloz ve KOAH hastalıkları, diyabet hastalığı, böbrek-üriner sistem hastalıkları, karaciğer hastalıkları, ortopedik rahatsızlıkları, göz-görme rahatsızlıklar ve kulak-işitme rahatsızlıkları bulunan mahpuslar, cezaevi koşullarında tedavi olmakta zorlanıyor. Özellikle yüksek güvenlikli kapalı cezaevlerinde tek başına hücre tipi odalarda tutulan hasta mahpusların durumu daha da vahim.
Çözüm Ne Olmalı?
İHD'nin raporu, Türkiye cezaevlerindeki hasta mahpusların yaşadığı insanlık dışı koşulları gözler önüne seriyor. Hasta mahpusların sağlık hakkına erişiminin sağlanması, insan onuruna yakışır koşullarda tutulması ve gerekli tedavilerinin yapılması için yetkililerin acil önlem alması gerekiyor. Aksi takdirde, cezaevlerinde yaşanan bu trajediler devam edecek.
