Son yıllarda aile sağlığı merkezlerinde doğum kontrol yöntemlerine erişimde yaşanan zorluklar ve danışmanlık hizmetlerindeki yetersizlikler, kamuoyunda ciddi endişelere yol açmaktadır. CHP Milletvekili Kayıhan Pala, bu önemli konuyu TBMM gündemine taşıyarak Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu'na bir dizi kritik soru yöneltti. Pala, Türkiye'nin 1990'larda yakaladığı aile planlaması ivmesini kaybettiğini ve modern yöntem kullanımının son 15 yıldır yerinde saydığını vurguladı. Cinsel sağlık malzemelerindeki eksikliklere de dikkat çeken Pala, bakanlığın bu konudaki tedbirlerini sorguladı.
Aile Planlaması Hizmetlerinde Alarm Zilleri
CHP Milletvekili Kayıhan Pala, Türkiye'de aile planlaması hizmetlerine erişimde yaşanan sorunların halk sağlığını ve kadınların üreme haklarını tehdit ettiğini belirterek, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu'nun yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına bir soru önergesi sundu. Önergede, aile sağlığı merkezlerinde rahim içi araç (RİA) takımı ve kondom dağıtımındaki kesintilerden, danışmanlık eksikliğine kadar uzanan çeşitli sorunlara dikkat çekildi. Aynı konuda şubat ayında verilen bir önceki önergeye henüz yanıt verilmemesi de ayrıca eleştirildi.
Pala, "Aile planlaması hizmetleri, anne ve bebek sağlığını korumanın yanı sıra toplum sağlığını iyileştirme açısından da kritik bir öneme sahiptir. Ancak, son yıllarda aile sağlığı merkezleri, devlet hastaneleri ve diğer kamu sağlık kuruluşlarında aile planlaması hizmetlerine erişimde çeşitli aksaklıklar yaşandığı, doğum kontrol yöntemlerine ulaşımın zorlaştığı, karşılanmayan gereksinimin arttığı ve danışmanlık hizmetlerinin yetersiz kaldığı yönünde bilimsel araştırma sonuçları yayınlanmakta ve kamuoyuna şikâyetler yansımaktadır," dedi.
1990'lardaki İvme Kayboldu mu?
Türkiye'nin 1990'larda yakaladığı aile planlaması ivmesini kaybettiğine dikkat çeken Pala, "Modern yöntem kullanımı 15 yıldır bıçak sırtında. Kadınlara ücretsiz, güvenli ve kesintisiz hizmet sunulmaksızın ne anne ölümlerinin ne ekonomik yoksullaşmanın derinleştirdiği sağlık eşitsizliklerinin ne de kadınların yaşadığı hak kayıplarının önüne geçebiliriz," ifadelerini kullandı. Pala, aile planlamasının aynı zamanda toplumsal refahın ve sürdürülebilir kalkınmanın ön koşulu olduğunu; ücretsiz malzeme, nitelikli danışmanlık ve sahadaki sağlık personelinin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Pala, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu'na şu soruları yöneltti:
- Kaç adet RİA takılmış, kaç kondom ücretsiz dağıtılmıştır? Tedarik sorunu var mıdır?
- 2024’te modern ve herhangi bir yöntem kullanım oranları nedir? 2018 sonrasındaki eğilim nedir?
- ‘Hiçbir kadını arkada bırakmayan’ yeni hizmet modeli geliştirilmekte midir?
- Malzeme temini ve dağıtımındaki şikâyetler için hangi tedbirler alındı?
- Ulusal aile planlaması eylem planı güncel midir? İzleme göstergeleri nelerdir?
Sağlık Bakanlığı Ne Cevap Verecek?
CHP Milletvekili Kayıhan Pala'nın bu kritik sorularına Sağlık Bakanlığı'nın nasıl bir yanıt vereceği merakla bekleniyor. Aile planlaması hizmetlerindeki eksikliklerin giderilmesi ve kadınların üreme sağlığının korunması adına atılacak adımlar, toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Bakanlığın, bu konudaki somut ve etkili çözümleri hayata geçirmesi bekleniyor. Aksi takdirde, anne ve bebek sağlığı başta olmak üzere, toplumun genel sağlığı üzerinde olumsuz etkiler kaçınılmaz olabilir.
