Antalya'nın Akseki ilçesinde yetişen ve "Torosların gelinliği" olarak bilinen kardelen soğanlarının, kontrolsüz bir şekilde sökülerek Avrupa'ya ihraç edileceği haberleri üzerine Tarım ve Orman Bakanlığı harekete geçti. Bakanlık, denetimsiz üretim yapanlara karşı ağır yaptırımlar uygulayacağını duyurdu. Peki, bu eşsiz bitkiyi koparanı veya üreteni neler bekliyor? İşte detaylar...
Kardelen İhracatında Yeni Dönem: Bakanlık Kontrolü Artırıyor
Akseki’nin Çimi köyünde üretilen 1956 kilogram, 293 bin 400 adet kardelen soğanı, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sıkı denetimi altında Hollanda'ya ihraç edilecek. Bu ihracat, bakanlığın 2015 yılında başlattığı proje kapsamında gerçekleştiriliyor. "Galanthus Elwesii" türü kardelen soğanlarının Avrupa'da özellikle ilaç ve kozmetik sanayisinde kullanıldığı biliniyor. İhracat yapmak isteyenlerin bakanlıktan mutlaka izin alması gerekiyor.
Kardelen ihracatı yapan Mehmet Oğuz, 2015 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan aldığı izinle kendi arazilerinde kardelen üretimine başladıklarını belirtiyor. 2016 yılında damızlık parseller oluşturan Oğuz, “Oğuzlar firması olarak bakanlıktan almış olduğumuz yetki ve izin ile doğal çiçek soğanları 'Galanthus elvesli' kardelen Akdeniz Bölgesine has olan bu endemik türleri bakanlığın bize vermiş olduğu özel izin ile kendimize ait tarım arazilerinde üretimini 2016 yılından itibaren yapıyoruz” dedi.
Mehmet Oğuz, geçmişte doğadan kaçak sökümle ihraç edilen kardelenlerin neslini korumak için üretim parsellerinde çalıştıklarını vurguladı. 2 milyon 500 bin tohumdan 600 bin adet yumru soğan elde ettiklerini belirten Oğuz, “Hem kökten yavru veriyor, hem de çiçeklerin tohumlarından yeni soğanlar oluşuyor. Böylece doğa korunuyor” diye ifade etti.
Kardelenler Neden Tehlike Altında?
Çimi Yaylası'nda bilinçsiz sökümler nedeniyle kardelenlerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığının altını çizen Oğuz, "Şu anda Çimi Yaylasında sadece karamukların diplerinde, sökülemeyecek yerlerde kalmıştır. Bu ürün yok olma tehlikesi ile karşı karşıya gelmiştir. Bu yıl Tarım Bakanlığına kardelenlerin koruma altına alınması için vermiş olduğumuz dilekçe ile Tarım Bakanlığı tarafından kardelen soğanlarının doğadan sökülmesi 5 yıl süre ile yasaklanmıştır. Doğanın kendini toparlayabilmesi için bir beş yıl daha yasaklanması gerekir. Şu anda Çimi yaylasında görülen kardelen soğanları artık arazilerde gözükmüyor. Sadece sökülemeyecek yerlerde, karamuk diplerinde bulabilirsiniz. Eskiden olduğu gibi arazide kardelen çiçekleri bulma imkanınız yok. Bu ürünü talan ettiler. Tüm firmalar bizim gibi bunun üretimini yapıp arazilerine ekerek yetiştirirlerse doğaya hiç kimse dokunmaz ve bunları gelecek nesillere aktarılabilir" diye aktardı.
Çimi Yaylası'nın kardelen üretiminde ayrıcalıklı bir yere sahip olduğunu vurgulayan Oğuz, “Toroslar’ın farklı bölgelerinde de kardelenler var ancak fiziksel kalite açısından Çimi Yaylası'nın kardelenleri rakipsiz” dedi. Oğuz ayrıca, üretimin Tarım İl Müdürlüğü iş birliğiyle titizlikle yürütüldüğünü belirtti. Oğuz, üretimi fileler üzerinde yaparak daha kontrollü ve bilinçli ekim sağladıklarını ifade etti. Mayıs ayında ihracata yönelik söküm işlemleri, Tarım Bakanlığı'nın belirlediği kota dahilinde gerçekleştirilecek.
Yasal Uyarılar ve Cezai İşlemler
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Resmi Gazete'de yayımlanan yazıya göre, belirli türlerin doğadan toplanması yasaklandı. Bu türler arasında Galanthus elwesii (kardelen), Cyclamen hederifolium, Cyclamen cilicium ve Eranthis hyemalis bulunuyor. Doğadan izinsiz ve kaçak toplama yapan kişi veya kuruluşlara, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca işlem yapılacak. İhracat aşamasında gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar hakkında ise 31/10/2006 tarihli ve 5553 sayılı Tohumculuk Kanununun 12'nci maddesi ve 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3'üncü maddesi gereğince işlem yapılacak.
Kardelenlerin korunması ve sürdürülebilirliği için alınan bu önlemler, hem doğayı koruma altına almayı hem de gelecek nesillere bu eşsiz güzelliği aktarmayı amaçlıyor. Bakanlığın sıkı denetimleri ve yasal yaptırımları, kaçak sökümlerin önüne geçerek kardelenlerin doğal yaşam alanlarında varlığını sürdürmesine katkı sağlayacak. Unutmayalım ki, doğayı korumak hepimizin sorumluluğunda!
