TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, Çevre Mühendisleri Odası Genel Başkanı Ahmet Kırmızı’nın İzmir Gaziemir’deki eski kurşun fabrikası arazisiyle ilgili yaptığı açıklamalara sert tepki gösterdi. Şube, Kırmızı’nın uzun yıllardır teknik ve bilimsel takibini yaptıkları bu konuda kendileriyle herhangi bir görüş alışverişi yapmadan ve yerel bilgi birikimlerini göz ardı ederek yaptığı değerlendirmelerin bilimsel gerçeklerle örtüşmediğini belirtti. Bu durumun, yıllardır yürütülen çalışmaların ve gayretlerin yok sayılması anlamına geldiğini vurgulayan şube, konuya ilişkin çarpıcı bir açıklama yaptı.
"İzmir'in Çernobil'i" Açıklaması Tartışma Yarattı
ÇMO İzmir Şubesi, Genel Başkan Ahmet Kırmızı'nın açıklamalarını basın aracılığıyla öğrendiklerini ve bu durumun kendilerinde derin bir şaşkınlık, kaygı ve hayal kırıklığı yarattığını ifade etti. Şube, Kırmızı'nın değerlendirmelerinin bilimsel gerçeklerle örtüşmediğini ve alanda yıllardır sürdürülen çabaları yok saydığını vurguladı. Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Sayın Başkan’ın, şubemizin uzun yıllardır teknik ve bilimsel takibini yaptığı bu konuya ilişkin, bizlerle herhangi bir görüş alışverişinde bulunmadan ve yereldeki bilgi birikimimizi dikkate almadan yaptığı değerlendirmeler; bizleri derin bir şaşkınlık, kaygı ve hayal kırıklığına uğratmıştır. Ne yazık ki bu açıklamalar hem bilimsel gerçeklerle örtüşmemekte hem de alanda yıllardır sürdürülen çabalarımızı yok saymaktadır."
Gaziemir’deki bu alanın içerisinde yıllarca tehlikeli ve radyoaktif atıkların kontrolsüz bir biçimde tutulduğu ve bu durumun 2012 yılında kamuoyuna yansıdığı belirtildi. O tarihten itibaren şubenin konuyu yakından takip ettiği, teknik değerlendirmeler yaptığı ve kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğunu kararlılıkla yerine getirdiği vurgulandı. Bu nedenle, Sayın Başkan’ın açıklamalarında dile getirilen "çok iyi durumdayız" ifadesinin, bilimsel verilere, sahadaki gerçek koşullara ve çevre mühendisliğinin etik ilkelerine ters düştüğü belirtildi.
ÇMO'dan Kritik Uyarılar ve Talepler
ÇMO İzmir Şubesi, Gaziemir'deki eski kurşun fabrikası arazisiyle ilgili önemli noktalara dikkat çekti. Şube, sahada bugüne dek sağlıklı bir ÇED sürecinin işletilmediğini, ÇED dosyasında belirtilen yöntemi dahi dikkate almayan bir teknikle "temizlik" yapıldığını vurguladı. Ayrıca, radyoaktif ve tehlikeli atıkların bulunduğu sahada yürütülen kazı, dolgu, boşaltım, depolama ve taşıma işlemleri sırasında gerekli toz kontrol önlemlerinin alınmadığına dair basına yansıyan görüntüler olduğunu belirtti.
Şube, "temizlik" sürecinde oluşacak kirliliğin çevresel taşınımı ve sağlık etkilerine dair hiçbir modelleme ve risk analizinin yapılmadığını, bazı atıkların Torbalı’da rastgele bir alana bırakıldığının tespit edildiğini ve sahadaki kirliliğin boyutuna dair resmi kurumlarca yayımlanmış ve bilimsel mutabakat sağlanmış hiçbir teknik raporun kamuoyuyla paylaşılmadığını ifade etti. Ayrıca, aradan geçen 12 yıla rağmen, sahada tespit edilen yapay izotoplar olan Eu-152 ve Eu-154’ün ülkemiz topraklarına nasıl ve nereden geldiğine ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadığına dikkat çekildi.
Bu koşullar altında, sürecin “şeffaf ve bilimsel” bir şekilde yürütüldüğünü söylemenin mümkün olmadığı belirtildi. Şube, defalarca bilgi edinme hakkı kapsamında yönelttikleri sorulara verilen yuvarlak ve kaçamak yanıtların dahi, kamuoyunun sağlıklı bir şekilde bilgilendirilmediğini ortaya koyduğunu vurguladı. Öte yandan, radyoaktif malzemelerin yalnızca aktivitesinin yarıya inmesini “temizlik” olarak niteleyen anlayışın, bilimsel yaklaşımdan uzak ve son derece sakıncalı olduğu ifade edildi. Böylesi çevre felaketlerinde yalnızca ölçümsel değerler değil, temizlik sürecinin çevre ve halk sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerinin de dikkate alınması gerektiği belirtildi.
- Sağlıklı bir ÇED süreci işletilmemiş.
- Toz kontrol önlemleri alınmamış.
- Risk analizi yapılmamış.
- Atıklar rastgele bırakılmış.
- Bilimsel rapor paylaşılmamış.
Mücadele Sürecek
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, sağlıklı, güvenli ve yaşanabilir kentlerde yaşama hakkını savunan meslek odaları ve kent bileşenleriyle birlikte yürüttükleri haklı mücadeleyi kararlılıkla sürdüreceklerini bir kez daha kamuoyuna ilan etti. Şube, bu kentin tam ortasında gizlenen çevresel ve halk sağlığı tehdidinin üzerini örten değil; onu bilimle, şeffaflıkla ve kamu yararıyla görünür kılan tarafta olduklarını vurguladı.
Şube, ilgili tüm kurumları bilgi, belge ve ölçüm raporlarıyla kamuoyunu aydınlatmaya, Oda Genel Başkanını ise yaptığı açıklamaları hangi bilgi, belge ve raporlara dayandırdığını açıklamaya ve eğer kendilerinin ulaşamadığı belgeler mevcutsa bunları paylaşmaya davet etti. Kamusal sorumlulukları gereği, sürecin tüm yönlerinin bilimsel temelde ve kamu yararı doğrultusunda denetlenmesini ve sorumluların hesap vermesini talep ettiler.
