İzmir'den Sakız Müjdesi! Bölge Ekonomisi Coşacak

İzmir'in Çeşme ilçesi, dünyaca ünlü sakız ağaçlarıyla adından söz ettirmeye hazırlanıyor. Yalnızca Yunanistan'ın Sakız Adası ve Çeşme'de yetişen bu değerli ağaçlarda hasat hazırlıkları başladı. Bu özel ürün, coğrafi işaretiyle de tescillenerek bölge ekonomisine büyük katkı sağlaması bekleniyor. Üstelik sakız üretimi, ev hanımlarına da yeni bir istihdam kapısı aralayacak.

Çeşme Sakızı: Ekonomiye Can Suyu

Çeşme'de sakız ağaçlarının çizim işlemi, her yıl Haziran sonu ile Temmuz başında yapılıyor. Ağaçlardan sızan damlalar, Ağustos sonuna kadar toplanarak çeşitli işlemlerden geçiriliyor ve gıda ile kozmetik sektörlerinde kullanıma hazır hale getiriliyor. Damla sakızının kilogram fiyatı 15 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Sakız üretimi 1959'da Çeşme'de başlamış olsa da, uzun süre sekteye uğramıştı. Son 20 yılda yapılan çalışmalarla üretim yeniden hız kazandı ve bugüne kadar yaklaşık 40 bin sakız fidanı toprakla buluşturuldu. Bu fidanların 5 yıl içinde ürün vermesi bekleniyor. Şu anda bölgede verimli durumda olan yaklaşık bin ağaçtan yılda ortalama 100 kilogram damla sakızı elde ediliyor. Bu özel üretim, Çeşme ekonomisine önemli bir katkı sağlıyor.

Üreticilerden Umut Veren Açıklamalar

Sakız üreticisi Hasan Ege Tütüncüoğlu, sakız ağacının önemini vurgulayarak şunları söyledi: "Kuraklıkla mücadele edilen bu dönemde, su istemeyen, ilaçlama gerektirmeyen ve çok değerli bir ürün sunan bu bitki, bölgeye özgü olması açısından büyük önem taşımaktadır. Anaç ağaç sayısı geçmişte binlere kadar düşmüşken, yapılan çoğaltma çalışmalarıyla bugün Çeşme'deki sakız ağacı sayısı 60 bin seviyesine çıkarılmıştır. Mevcut verimli bin ağaçtan yıllık yaklaşık 100 kg Çeşme damla sakızı elde ediliyor. Ancak dikilen yaklaşık 40 bin ağacın önümüzdeki 5 yıl içinde hasat verir hale gelmesiyle bu miktarın 1,5-2 ton seviyesine ulaşması beklenmektedir. Çeşme damla sakızı artık coğrafi işaretli bir ürün olup, kilosu 15 bin TL'den satılmakta ve Türkiye yılda yaklaşık 20 ton ithalat yapmaktadır. Biz Çeşmeli üreticilerin ilk hedefi, ağaç sayısını artırarak bu ithalatı durdurmak ve tamamen yerli üretime geçmektir. Çünkü bu ürün yalnızca gastronomide değil, aynı zamanda ilaç ve kozmetik alanlarında da çok değerli bir hammaddedir."

Yangınlar ve Fidan Dikimi Beklentisi

Tütüncüoğlu, sakız ağaçlarının orman yangınlarında zarar gördüğünü belirterek, "Sakız Adası'nda yaşanan yangınlar nedeniyle üretim ciddi şekilde düşmüştür. Çeşme'de de benzer yangınlar yaşandığı için bu bölgelere sakız ağacı dikilmesi öncelikli olmalıdır. Zaten Orman Bakanlığı'nın bu yönde çalışmaları bulunmaktadır. Sakız ağacı sadece bu bölgede yetişmekle kalmayıp, az su istemesi ve kök yapısıyla erozyonu önleyici özellikleri nedeniyle Orman Bakanlığı'nın öncelikli türleri arasında yer almaktadır. Ancak yeterli sayıda anaç ağaç kalmadığı için fidan üretimi sınırlıdır. Şu anda 26 bin sakız fidanı saksıda beklemekte, ancak uygun arazi tahsis edilemediği için dikilememektedir. Eğer devlet bu konuda uygun yasalar çerçevesinde yer tahsisi yaparsa, sadece bu fidanlar değil, 50 bine kadar sakız fidanını 6 ay içinde toprakla buluşturabiliriz. Böylece 5 yıl içinde yıllık 4-5 tonluk üretim kapasitesine ulaşabiliriz. Dünyada yalnızca Sakız Adası'nın 200-250 tonluk üretim yaptığı düşünülürse, bu miktar bile pazarda hızlıca pay sahibi olmamızı sağlayacaktır. Sakız ağacı, özellikle medikal kozmetik alanında yüksek katma değer oluşturan ve bölge ekonomisi için büyük fırsatlar sunan bir bitkidir. Bu potansiyelin mutlaka değerlendirilmesi gerekmektedir" dedi.

Ev Hanımlarına Yeni İş Kapısı

Üretici İbrahim Topal ise sakız ağacının özelliklerine değinerek, "Kök salma kapasitesi çok yüksektir, susuzluğa oldukça dayanıklıdır. Hiçbir şekilde ilaç istemez ve tamamen yüzde yüz organik ürün elde edilir. Sakız çizimi her yıl haziran ayının sonu ile temmuz ayının başında gerçekleşir. Bu tarih aralığı hava durumuna bağlı olarak 10 gün öncesine ya da 10-15 gün sonrasına kayabilir. Ağaçları önce verev şekilde çizeriz, ardından 15'er-20 cm aralıklarla altlarına kireç dökeriz. Bu işlemden sonra sakız akmaya başlar. Sakız, yaklaşık iki aylık bir sürecin sonunda, ağustos sonuna doğru toplanmaya başlanır. Sakız toplama sürecinden sonra kadınların istihdamına ihtiyaç duyulur. Çünkü Çeşme bir turizm bölgesi olduğundan istihdam sadece temmuz, ağustos ve eylül aylarında yoğundur; ancak kış aylarında iş bulmak zordur. Eğer sakızcılığı bölgede geliştirirsek, kış aylarında evde oturan kadınlar ev işlerini yaparken aynı zamanda sakız temizliğiyle uğraşarak ekonomiye katkı sağlayabilirler" ifadelerini kullandı.

Çeşme'de yeniden canlanan sakız üretimi, bölge ekonomisine önemli katkılar sağlamanın yanı sıra, ev hanımlarına da yeni bir gelir kapısı açıyor. Coğrafi işaretli bu özel ürün, hem yerel halkın refahını artıracak hem de Türkiye'nin sakız ithalatını azaltarak ülke ekonomisine destek olacak.