İzmir'in Buca ilçesinde bulunan ve köklü bir tarihe sahip olan Protestan Baptist Kilisesi, sadece dini bir yapı olmanın ötesinde, geçmişte farklı amaçlara hizmet etmiş bir mekandır. 1838 yılında inşa edilen bu yapı, zaman içinde hem dini hem de kültürel bir öneme sahip olmuş, Buca'nın simgelerinden biri haline gelmiştir. Ancak kilisenin hikayesi, sadece ibadethane olarak kullanılmaktan çok daha fazlasını içermektedir.
Kilisenin Çok Yönlü Geçmişi
Buca Protestan Baptist Kilisesi, 1961 yılında Buca Belediyesi'ne devredildikten sonra ilginç bir dönüşüm yaşamıştır. 1991 yılına kadar Belediye Meclis Salonu, Nikâh Salonu ve Emlâk Vergi Dairesi olarak kullanılmıştır. Bu durum, yapının ne kadar çok yönlü ve işlevsel olduğunu göstermektedir. Bir zamanlar dini törenlerin yapıldığı bu kutsal mekan, bir anda resmi işlemlerin yürütüldüğü bir alana dönüşmüştür. Bu değişim, kilisenin tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
1991 yılından sonra ise kilise, Buca Kültür Sanat Merkezi'ne dönüştürülerek farklı bir kimlik kazanmıştır. Bu dönemde çeşitli kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmış, Buca'nın sosyal yaşamına katkıda bulunmuştur. Ancak kilisenin asıl kimliği olan ibadethane olma özelliği, bu süreçte bir süreliğine askıya alınmıştır.
Yeniden İbadete Açılış ve Restorasyon
2001 yılında yapılan bir protokol ile Buca Protestan Baptist Kilisesi, restore edilerek tekrar Protestanlar için ibadete açılmıştır. Bu karar, Buca'daki Protestan cemaati için büyük bir sevinç kaynağı olmuştur. Restorasyon çalışmaları sırasında, yapının tarihi dokusu büyük ölçüde korunmuş, böylece kilisenin geçmişi ile bugünü arasında bir köprü kurulmuştur. Kilisenin yeniden ibadete açılması, sadece dini bir anlam taşımamakta, aynı zamanda Buca'nın kültürel mirasının korunmasına da katkı sağlamaktadır.
- Kilisenin mimarisi L planına sahiptir.
- Gotik üslupta inşa edilmiştir.
- Sivri kemerli giriş kapısı ve uzun ince pencereleri bulunmaktadır.
Günümüzde Protestan Vaftizci Türk Kilisesi olarak hizmet veren yapı, bölgenin önemli dini yapılarından biri olarak varlığını sürdürmektedir. Kilisenin bahçesinde yer alan İngiliz cemaat mezarlığı ise, geçmişten günümüze ulaşmış nadir örneklerden biridir. Bu mezarlık, Buca'daki İngiliz toplumunun izlerini taşımakta ve bölgenin kültürel çeşitliliğine katkıda bulunmaktadır.
Buca Protestan Baptist Kilisesi, sadece taş ve tuğladan oluşan bir yapı değil, aynı zamanda Buca'nın tarihini, kültürünü ve sosyal yaşamını yansıtan önemli bir simgedir. Geçmişte farklı amaçlara hizmet etmiş olması, kilisenin ne kadar uyumlu ve işlevsel olduğunu göstermektedir. Yeniden ibadete açılmasıyla birlikte, kilise hem dini hem de kültürel bir merkez olarak varlığını sürdürmeye devam edecektir.
