2 Nisan Boykotu İş Başardı mı? İşte AVM ve Esnaf Verileri!
Toplum Çalışmaları Enstitüsü'nün 2 Nisan 2025 tarihinde gerçekleşen tüketim boykotuna ilişkin yayımladığı rapor, İstanbul ve Ankara'daki tüketim eğilimlerindeki farklılıkları gözler önüne serdi. AVM verileri ve esnaf anketleri, boykotun etkilerini net bir şekilde ortaya koyarken, tüketim talebinde %26'lık bir düşüş saptandı.
Boykotun AVM'lere Etkisi: İstanbul ve Ankara'da Farklı Manzaralar
Raporda, Google Maps'in "popüler zamanlar" özelliği kullanılarak elde edilen veriler analiz edildi. Muhalefetin güçlü olduğu bölgelerdeki AVM'lerde, boykotun etkisiyle önemli bir düşüş yaşandığı görüldü. AKP'nin toplumsal tabanının güçlü olduğu İstanbul ilçelerinde AVM yoğunluğunda hafif bir artış gözlemlenirken, CHP'nin güçlü olduğu Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer gibi ilçelerde 2 Nisan'a kıyasla 3 Nisan'da %28'lere varan bir artış yaşandı.
Ankara'da da benzer bir tablo ortaya çıktı. CHP'nin güçlü olduğu Çankaya ilçesindeki AVM'lerde 3 Nisan'da %23'e varan yoğunluk artışı yaşanırken, AKP'nin güçlü olduğu Yenimahalle ve Keçiören'deki AVM'lerde bu oran %1.67 ile %4.55 arasında değişti. Enstitü, bu durumun muhalefetin yoğun olduğu bölgelerdeki AVM'lerde yaşanan büyük farklılığın ilk kez gerçekleştiğini vurguladı.
Esnaf Ne Diyor? Satışlar Düştü mü?
Boykotun ekonomik etkilerine ilişkin saha çalışmaları da raporda yer aldı. Ankara'da 384 işletme ile yapılan yüz yüze görüşmelerde, 1-5 çalışanı olan işletmelerin %47.5'i, 11 ve üzeri çalışanı olanların ise %56'sı satışlarının düştüğünü belirtti. Esnafa yöneltilen "Boykot amacına ulaşır mı?" sorusuna ise katılımcıların %51'i "hayır" yanıtını verdi. "Evet" diyenlerin oranı yalnızca %10.4'te kaldı. Katılımcıların %29.2'si ise boykotun başarısını halkın katılımına bağladı.
Merkez Bankası'nın ödeme sistemleri istatistiklerine göre, bayram öncesi yapılan maaş ödemeleri hariç tutulduğunda, 2 Nisan boykotunun etkisiyle tüketim talebinde %26'lık bir düşüş saptandı. Enstitü, maaş ödemeleri ve bayram gibi dönemsel etkilerin tüketim üzerinde önemli bir rol oynadığını belirtti. Ancak tüm bu faktörlere rağmen, boykotun tüketimde dikkate değer bir azalmaya yol açtığını vurguladı.
Genel sonuçlara bakıldığında, boykotun CHP'nin toplumsal tabanının güçlü olduğu bölgelerde daha fazla karşılık bulduğu ve bu bölgelerdeki tüketim alışkanlıklarını kısa vadede etkilediği ortaya kondu. AKP tabanının yoğun olduğu ilçelerde ise etkilerin daha sınırlı olduğu görüldü. Boykotun amacına ulaşıp ulaşmadığına dair kamuoyundaki fikir ayrılıkları sürerken, raporun ortaya koyduğu sayısal veriler, eylemin kısa vadeli etkilerini gözler önüne serdi.
