
Şok Rakamlar: DİSK İşsizlik Oranını Açıkladı! TÜİK'i Solladı!
DİSK-AR'ın 2025 yılı 1. çeyreğine ilişkin yayımladığı "İşsizlik ve İstihdamın Görünümü" raporu, Türkiye'deki işsizlik gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. TÜİK'in açıkladığı istihdam oranlarına ve işsizlik rakamlarına alternatif bir bakış açısı sunan rapor, geniş tanımlı işsizlik oranının %28 olduğunu ortaya koydu. Bu oran, TÜİK'in aynı dönem için açıkladığı %8,2'lik işsizlik oranının oldukça üzerinde olmasıyla dikkat çekiyor.
Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) Oranı Alarm Veriyor
Raporda, istihdam oranları detaylı bir şekilde incelenirken, Kayıtlı Tam Zamanlı İstihdam (KATİ) oranının düşüklüğü dikkat çekiyor. TÜİK tarafından açıklanan istihdam oranı %48,9 olarak belirtilirken, KATİ oranı %33,8 olarak hesaplandı. Bu durum, istihdamın önemli bir kısmının güvencesiz ve düşük ücretli işlerden oluştuğunu gösteriyor.
- Kadınlarda resmi istihdam oranı %31,9 iken, KATİ oranı %19,7.
- Erkeklerde resmi istihdam oranı %66,3 olarak açıklanırken, KATİ oranı %48,1.
Bu veriler, özellikle kadınların istihdamında kayıtlı ve tam zamanlı işlerin oranının oldukça düşük olduğunu ortaya koyuyor. KATİ oranının resmi istihdam oranından genel olarak 15,1 puan, kadınlarda 12,2 ve erkeklerde ise 18,2 puan düşük olması, işgücü piyasasındaki yapısal sorunlara işaret ediyor.
Dar ve Geniş Tanımlı İşsizlik Arasındaki Uçurum Büyüyor
DİSK-AR raporunda, dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki farkın giderek açıldığı vurgulanıyor. Geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 382 bin olarak hesaplanırken, raporda şu ifadelere yer verildi:
TÜİK tarafından 2025 1. çeyrekte %8,6 olarak açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı 0,1 puan azalış ile bir önceki çeyrek ile benzer seyirdeyken, mevsim etkisinden arındırılmış âtıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) oranı ise 2025 yılı 1. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1,4 puan artışla %28,0 olarak açıklandı. Dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki fark 19,4 puan oldu.
Bu durum, işsizliğin sadece resmi rakamlara yansımayan, daha derin ve yaygın bir sorun olduğunu gösteriyor. Özellikle kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerden 4,6 puan yüksekken, geniş tanımlı işsizlik oranı ise 15,2 puan daha yüksek seyrediyor. Bu da kadınların işgücü piyasasında karşılaştığı zorlukların daha da arttığını gösteriyor.
Genç İşsizlik Oranı Alarm Veriyor!
Raporda dikkat çekilen bir diğer önemli nokta ise genç işsizlik oranının yüksekliği. Türkiye'de her 4 gençten birinin ne eğitimde ne de istihdamda yer aldığı belirtilirken, bu oranın AB üyesi ülke ortalamasının 2,4 katı olduğu vurgulanıyor.
Gençlerde işsizlik oranlarının genel işsizlik oranlarından daha yüksek seyrettiği biliniyor. AKP döneminde gençlerde işsizlik vahim bir hal aldı. AKP’nin iktidara geldiği 2002 3. çeyreğinden bu yana gençlerde geniş tanımlı işsizlik oranı %26’dan %37,5’e yükseldi. Geniş tanımlı genç işsizliği 11,4 puan yükseldi. AKP döneminde gençler iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler.
- 2002'de gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı %18,3 iken, geniş tanımlı işsizlik oranı %26,1 idi.
- 2025'te ise gençlerde dar tanımlı işsizlik oranı %15 olarak açıklanırken, geniş tanımlı işsizlik oranı %37,5 olarak gerçekleşti.
Bu veriler, gençlerin iş bulma konusunda yaşadığı umutsuzluğu ve işgücü piyasasındaki fırsat eşitsizliğini açıkça ortaya koyuyor. Özellikle genç kadınlarda geniş tanımlı işsizlik oranının daha yüksek olması, cinsiyet eşitsizliğinin de genç işsizliği üzerindeki etkisini gösteriyor.
DİSK-AR'ın raporu, Türkiye'deki işsizlik gerçeğini farklı bir perspektiften değerlendirerek, TÜİK'in açıkladığı rakamların ötesinde bir tablo sunuyor. Geniş tanımlı işsizlik oranının yüksekliği, kayıtlı tam zamanlı istihdamın düşüklüğü ve genç işsizlik oranındaki artış, işgücü piyasasındaki yapısal sorunlara işaret ediyor. Bu sorunların çözümü için daha kapsamlı ve etkili politikaların hayata geçirilmesi gerekiyor.