İzmir'in kalbinde, Poligon semtinde saklı bir mücevher gibi duran Şehzade Paşa Av Köşkü, Osmanlı İmparatorluğu'nun izlerini taşıyor. II. Abdülhamit'in tahta çıkışının 25. yıl dönümünde inşa ettirilmesine rağmen, padişahın ayak basmadığı bu köşk, günümüzde askeri alan içinde bulunuyor ve meraklı gözlerden uzak bir şekilde varlığını sürdürüyor. Peki, bu tarihi yapının ardında yatan sır perdesi aralanmaya değer mi?
Şehzade Köşkü'nün İnşası ve Amacı
Her şey, II. Abdülhamit'in İzmir'e yapmayı planladığı bir ziyaretle başladı. Padişahın yoğun programı nedeniyle bu ziyaret gerçekleşmeyince, Sadrazam Küçük Mehmet Sait Paşa, padişahın İzmir'deki olası istirahatı için Poligon'da bir av köşkü inşa etme kararı aldı. 1901 yılında tamamlanan köşk, ne yazık ki padişah tarafından hiçbir zaman kullanılamadı. Bu durum, yapının kaderini değiştirerek farklı amaçlara hizmet etmesine yol açtı.
Küçük Mehmet Sait Paşa'nın ilginç bir özelliği de bulunuyor: Tam dokuz kez sadrazamlık görevine getirilmiş ve aynı sayıda görevden alınmış olması. Köşk, başlangıçta padişah için bir dinlenme alanı olarak tasarlanmış olsa da, II. Abdülhamit'in katılamaması nedeniyle, sadrazam tarafından av köşkü olarak kullanıldı. Zamanla, köşkün işlevi değişti ve farklı amaçlar için kullanıldı.
Askeri Dönem ve Günümüzdeki Durumu
Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, köşk askeri amaçlarla kullanılmaya başlandı. Savaşın zorlu koşullarında, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı seyyar sıhhiye alayı binalarından biri olarak hizmet verdi. Bu dönemde, köşk savaşın izlerini taşıdı ve askerlere eğitim alanı sağlamak için önemli bir merkez oldu. 1950'lerin sonlarına doğru Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na devredilen köşk, 1962 yılında resmi olarak bu alanda kullanılmaya başlandı ve günümüzde Deniz Er Eğitim Tabur Komutanlığı'nın sınırları içinde yer alıyor.
Poligon semtinin adının nereden geldiğini merak ediyor musunuz? Semtin adı, Hatay'daki askeri hastanenin bulunduğu alanda kurulan sahra eğitim birliğindeki atış poligonundan geliyor. 1958-59 yıllarında Samsun'a taşınan birliğin ardından, köşk yemekhane olarak kullanılmaya başlanmış ve bu işlevi yıllar içinde sürdürmüştür.
Köşkün çevresinde, Çanakkale Zaferi'ni simgeleyen bir Mehmetçik heykeli bulunuyordu. Fuat Mensi tarafından yapılan bu heykel, İzmir'in Yunan işgali sırasında yok edildi. Heykelin kaybolması, Poligon'un tarihi dokusunda önemli bir boşluk yarattı. Ancak, yapılacak saha araştırmalarıyla bu anıta ait bazı kalıntılara ulaşılabileceği düşünülüyor.
Şehzade Köşkü Ziyarete Açık mı?
Günümüzde, köşk hala askeri alan olarak kullanılıyor ve dışarıdan ziyarete kapalı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından kontrollü bir şekilde kullanılan bu alan, tarih boyunca birçok farklı işlev üstlenmiş ve İzmir'in geçmişine ışık tutan önemli bir yapı olmuştur. Ne yazık ki, sadece askeri personel tarafından erişilebilen bu köşk, halktan uzak bir geçmişin izlerini taşıyor.
İzmir'in Poligon semtinde saklı kalan bu tarihi yapı, geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Şehzade Paşa Av Köşkü, bir zamanlar padişahların dinlenme alanı olarak tasarlanmış olsa da, kader onu farklı yollara sürükledi. Bugün, askeri alan içinde yer alan ve ziyarete kapalı olan bu köşk, İzmir'in gizemli tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Kim bilir, belki bir gün kapıları halka açılır ve bu tarihi yapının sırları daha da aydınlanır.
