İzmir'de kentsel dönüşüm süreci, beraberinde birçok hukuki sorunu da getiriyor. Avukat Zeynep Gökçe, İzmirlileri binalarının risk durumunu e-devlet üzerinden kontrol etmeleri konusunda uyardı. Riskli yapı kararlarına itiraz ve dava süreçleri hakkında önemli bilgiler veren Gökçe, vatandaşların haklarını korumaları için dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı.
Kentsel Dönüşümde Hak Sahipliği ve Süreçler
Harita Mühendisi Hayriye Şendinç, kentsel dönüşümde harita mühendislerinin rolüne dikkat çekerek, mülkiyet paylaşımı ve hak sahipliğinin belirlenmesinde önemli bir görev üstlendiklerini belirtti. Şendinç, "%96 afet riski yaşayan bir ülkeyiz. Multidisipliner olarak çalışmalıyız" diyerek, kentsel dönüşümde farklı disiplinlerin bir araya gelmesinin önemine vurgu yaptı. Ayrıca, İzmir halkının afete duyarlı olması ve doğru kişilerden danışmanlık alması gerektiğini söyledi.
Şendinç, kentsel dönüşümde sürecin genellikle ters işlediğini belirterek, vatandaşların öncelikle harita mühendisleri ve hukukçulara danışması gerektiğini ifade etti. "Vatandaş bize gelince önce parselini ölçüyoruz. Elde ettiğimiz verileri analiz ediyoruz. İmar durumlarını da değerlendiriyoruz. Verileri vatandaşla paylaşıyoruz ve kentsel dönüşüme başvurabileceğini söylüyoruz." şeklinde konuştu. Bu veriler olmadan vatandaşın kime gideceğini ve nasıl bir yol izleyeceğini bilemeyeceğini vurguladı.
Kentsel dönüşümün sadece binaları yenilemekle sınırlı kalmaması gerektiğini belirten Şendinç, sosyal donatıları, yolları ve parkları da kapsayan ada bazlı dönüşümlerin önemine dikkat çekti. "Kentsel dönüşümlerde sosyal donatıları, yolları, parkları unutuyoruz. Kimin ne kadar hakkı var konuşmuyoruz. Kentsel dönüşüm parsel değil ada bazında olmalı. Böylelikle yaşanabilir kentler oluşturabiliriz." dedi.
Riskli Yapı Kararlarına İtiraz ve Dava Süreçleri
Avukat Zeynep Gökçe, riskli yapı kararlarına itiraz süreçleri hakkında önemli bilgiler verdi. 6306 sayılı yasaya göre, parsel bazlı dönüşümlerde tek bir kat malikinin başvurusuyla bile binanın riskli ilan edilebileceğini belirten Gökçe, bu durumun diğer kat malikleri için mağduriyet yaratabileceğine dikkat çekti. Bu nedenle, riskli yapı kararı alınmadan önce tüm kat maliklerinin ortak karar vermesinin daha doğru olacağını söyledi.
Gökçe, binası riskli ilan edilen vatandaşların e-devlet üzerinden süreci takip etmeleri gerektiğini vurgulayarak, "Binanız riskliyse arada bir e-devletinizi kontrol edin. 15 günlük süre içerisinde itiraz etmeniz gerekiyor. Karar kesinleştikten sonra 30 gün içerisinde iptal davası açabilirsiniz." dedi. Yıkım kararı verilmesi durumunda ise binanın 90 gün içerisinde tahliye edilmesi gerektiğini hatırlattı.
- E-devlet üzerinden düzenli kontrol yapın.
- 15 gün içinde itiraz hakkınızı kullanın.
- Gerekirse 30 gün içinde iptal davası açın.
Yaşam Hakkı ve Mülkiyet Hakkı Dengesi
Kentsel dönüşüm mevzuatında yaşam hakkı ve mülkiyet hakkı arasında bir çatışma yaşandığını belirten Gökçe, deprem riskiyle karşı karşıya olan binaların yenilenmesinin yaşam hakkı açısından önemli olduğunu, ancak sürecin hızlandırılması amacıyla kişilerin mülkiyet haklarının ihlal edilebileceğini söyledi. Bu nedenle, kentsel dönüşüm sürecinde hem yaşam hakkının hem de mülkiyet hakkının korunması gerektiğini vurguladı.
İzmir'de kentsel dönüşüm süreci, vatandaşların haklarını bilerek hareket etmeleri ve süreci yakından takip etmeleri gereken karmaşık bir süreçtir. E-devlet üzerinden yapılacak düzenli kontroller, riskli yapı kararlarına zamanında itiraz etme ve dava açma imkanı sağlayarak, mağduriyetlerin önüne geçebilir. Kentsel dönüşümün başarılı bir şekilde yürütülmesi için, tüm paydaşların iş birliği içinde hareket etmesi ve vatandaşların haklarının korunması büyük önem taşımaktadır.
