İzmir'de Hemşirelere HYP Şoku! Maaşlarından mı Olacaklar?

İzmir'de aile sağlığı merkezlerinde (ASM) görev yapan hemşireler ve ebeler, Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) uygulamasının kendilerine devredilmesiyle birlikte artan iş yükü ve maaş kesintisi tehdidiyle karşı karşıya. Sağlık çalışanları, bu durumun iş barışını bozduğunu ve asıl görevleri olan koruyucu sağlık hizmetlerini aksattığını belirtiyor. 1 Kasım 2024'te yürürlüğe giren 'Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikler, sağlık çalışanlarının tepkisine yol açtı.

HYP Yükü Hemşireleri Bezdiriyor

ASM'lerde görev yapan hemşireler ve ebeler, bağışıklama, bebek-çocuk-gebe-lohusa takipleri, kanser taramaları, kan tahlilleri, tıbbi müdahale, enjeksiyon, pansuman, danışmanlık, obezite izlemi, okul dönemi çocuk izlemi ve yaşlı izlemi gibi birçok görevi yerine getiriyor. Hekimlerin kullandığı Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) uygulamasının 1 Haziran'dan itibaren hemşire ve ebelerin sorumluluğuna verilmesi, iş yükünü daha da artırdı. İzmir Aile Sağlığı Çalışanları Derneği Başkanı Seda Dilay Sağıroğlu, HYP uygulamasının devriyle birlikte aylık 400 ile 800 arası değişen değerlerde vital bulgu kayıt yükü getirildiğini belirterek, "Yaşlı izlemi, geriatri bilgisi ve tanı durumu gerektirmesi gibi bir yetkimiz yokken üzerimize yıkıldı. Tüm bu adaletsizlik yetmezmiş gibi şimdi 6 ay ASM’yi tercih etmeyen hastaların faturası bizlere kesildi" dedi.

Birlik ve Dayanışma Sendikası 2 No’lu Şube Yönetim Kurulu Üyesi Hemşire Elif Acar ise, HYP'nin yanı sıra süreç içerisinde üzerlerine yüklenen yönetmelik, yeni angaryalar, 5 dakikalık muayene, ilaç yazma, tahlil, enjeksiyon gibi işlerle yükün 4 katına çıktığına dikkat çekti. Acar, "Ekip ve iş barışımız bozuldu. Bu yapılan bizim iş barışımızı bozduğu gibi hem iş yükümüz dört kat arttı hem de 6 ay gelmeyen hasta için ücret kesiliyor" şeklinde konuştu.

Maaş Tehdidi ve Hukuki Sorunlar

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası üyesi ebe Meltem Akcelep, asıl görevlerinin koruyucu sağlık hizmetlerini yerine getirmeleri gerektiğine vurgu yaparak, ebe ve hemşirelerin aslında muayene yetkisi olmadığını belirtti. Akcelep, "Hatta bir risk görüldüğünde hekimlerimiz dahi bir üst kuruma sevki yapıyorlarken bunu bizim yapmamız hukuksal sorunları da doğurabilir. Bir noter işlemi veya delil işlemi gibi işlerle akli meleke raporu, bunu dayanaklara verildiğinde bir sorun çıkarsa yasal süreç gelişir ve bize ‘bunu neye istinaden yaptın?’ diye sorabilirler. Buna da yetkimiz yok. Asıl görevimiz koruyucu ve önleyici sağlık hizmeti" dedi. Akcelep, bu durumun maaş kesintilerine yol açtığını ve iş barışını bozduğunu da sözlerine ekledi.

Aile Sağlığı Yönetmeliği ile yaşadıkları sorunları anlatan İzmir Aile Hekimleri Derneği (İZAHED) Başkanı Dr. Muhteber Çolak, bu yönetmeliğin ‘bir maaş tehdidi yönetmeliği’ olduğunun altını çizerek, "Enflasyon artıyor aile hekiminin ücreti düşüyor. Hemşirelere HYP getirdiler, bu uygulamayı yapmazsa kat sayı 0,97 oluyor. Zaten aşı, gebelik ve her şey için performans varken bir de üzerine bu uygulamayı ekliyor. Parayı geçtim psikolojik olarak da büyük bir stresin altındayız" şeklinde konuştu.

Sağlık Çalışanları Eylem Hazırlığında

HYP uygulamasının hemşire ve ebelere devredilmesi, sağlık çalışanları arasında büyük bir huzursuzluğa yol açtı. İş yükünün artması, maaş kesintisi tehdidi ve hukuki sorunlar, sağlık çalışanlarını harekete geçirdi. Sendikalar, eylem takvimini belirleyerek tepkilerini alanlarda göstermeye hazırlanıyor. İş bırakma eylemlerinin de gündemde olduğu bu süreçte, sağlık çalışanları HYP uygulamasının kaldırılmasını ve çalışma koşullarının iyileştirilmesini talep ediyor.

İzmir'deki hemşirelerin yaşadığı bu sorun, Türkiye genelindeki sağlık çalışanlarının karşılaştığı zorlukların bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Sağlık sistemindeki yapısal sorunlar ve artan iş yükü, sağlık çalışanlarının motivasyonunu düşürürken, hasta bakım kalitesini de olumsuz etkiliyor. Bu nedenle, sağlık çalışanlarının taleplerine kulak verilmesi ve çözüm odaklı adımlar atılması büyük önem taşıyor.