İzmir'de Çöp Tesisi Krizi! Kuşadası Körfezi Tehlikede mi?
İzmir'de Menderes ilçesinde yapılması planlanan Güney 2 Bölgesi Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi ve Elektrik Üretim Tesisi projesi, çevrecilerin tepkisini çekiyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Alanı'nı kapatmak amacıyla hayata geçirmek istediği bu proje, Kuşadası körfezi ve ormanlık alanlara zarar vereceği iddialarıyla gündeme geldi. Proje için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın görevlendirdiği komisyonun 9 Temmuz'da toplanması beklenirken, EGEÇEP Bilim Kurulu Üyesi Erhan İçöz'den çarpıcı açıklamalar geldi.
Çevrecilerden Büyük Tepki
EGEÇEP Bilim Kurulu Üyesi ve Jeoloji Yüksek Mühendisi Erhan İçöz, projenin hayata geçirilmesi durumunda kireç taşlarından denize doğru bir boşalım olacağını iddia etti. İçöz, iyi bir izolasyonla elektrik üretimi yapıldığı takdirde bunun önüne geçilebileceğini belirtirken, "Lâkin burası Türkiye. Harmandalı da 15 yıl sözüyle kuruldu, 30 yılı aştı. Hâlâ tartışmaları devam ediyor" diyerek projenin geleceğiyle ilgili endişelerini dile getirdi. İçöz, gerekli önlemler alınmadan ilerlenmesi halinde tesisin Harmandalı'na döneceğine işaret etti.
İçöz, Tarım İl Müdürlüğü'nün bölgede zeytinliklerin bulunduğunu belirterek tesisin yapılmasına müsaade etmediğini ve Büyükşehir Belediyesi'nin 3 yıldır bu konuda ısrarcı olduğunu söyledi. 2022'de Büyükşehir Belediyesi, Çiğli Belediyesi Kent Konseyi, EGEÇEP ve sivil toplum kuruluşları tarafından düzenlenen çalıştayda alınan kararların hayata geçirilmediğini vurgulayan İçöz, "Bu kadar inat etmenin nedeni nedir?" sorusunu yöneltti.
Çalıştay Kararları Neden Uygulanmıyor?
Çalıştayda bir komisyon kurma kararı alındığını hatırlatan İçöz, şunları kaydetti:
- "Çöp sorunu için ‘Oturalım bir yer bulalım, bu konuda fikir üretip tesisi de uygun bir yere kuralım, tesisin yakınında köy, zeytin alanı olmayacak, atıklar yer altı sularına karışmayacak’ dedik."
- "Ama üç yıldır bu kararlar hayata geçirilmedi. Büyükşehir Belediyesinin buradaki tutumunu anlamak mümkün değil."
- "Biz de itirazlarımızda ‘Burası olmaz’ dedik. Çünkü bu tesis kireç taşları denilen getirimli kayaların üzerinde bulunduğundan çevreye karşı büyük risk taşıyor."
İçöz, bu durumdan oluşacak kirliliğin denize kadar ulaşacağını ve Kuşadası körfezine kadar inerek kıyıdaki su kaynaklarını kirleteceğini belirtti. Ayrıca, tesisin kurulacağı alanın "orman alanı" olarak geçtiğini ve bu durumun ormanlık alanın zarar görmesine neden olacağını, bölgedeki zeytinliklerin de zarar göreceğini iddia etti.
Çözüm Kalıcı Değil mi?
Menderes'te kurulmak istenen tesisin kalıcı bir çözüm olmadığını vurgulayan İçöz, "Çok daha pratik çözülebilir" dedi. Tesiste günde 2 bin 500 ton atık işleneceğini, ancak İzmir'in günde 9 bin ton atık ürettiğini belirten İçöz, geri kalan atıkların Harmandalı'na taşınmaya devam edeceğini ve bu durumun sorunu çözmeyeceğini ifade etti. İçöz, tesisler için yer seçiminin çok önemli olduğunu ve bu konuda yapılan toplantılarda olası zararları ve önerileri Büyükşehir Belediyesi'ne ilettiklerini sözlerine ekledi.
Menderes'teki atık tesisi projesi, İzmir'in çöp sorununa çözüm arayışında önemli bir adım olarak görülse de, çevrecilerin endişeleri ve uzmanların uyarıları projenin geleceği hakkında soru işaretleri yaratıyor. Projenin çevreye vereceği potansiyel zararların minimize edilmesi ve kalıcı çözümler üretilmesi için tüm paydaşların bir araya gelerek ortak bir yol haritası çizmesi gerekiyor. Aksi takdirde, İzmir'in doğal güzellikleri ve ekolojik dengesi geri dönülemez zararlar görebilir.
