Belediyelerin Yetkisi mi Alınıyor? Koltuk Sevdası mı Ön Planda?

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın belediye yönetimlerinin yolsuzlaştığı iddiasıyla başlattığı tartışma, yerel yönetimlerin yetkilerinin kısıtlanması olasılığını gündeme getirdi. İmar planı yapma, kentsel dönüşüm, bütçe oluşturma gibi yetkilerin alınacağı iddiaları siyaset dünyasında yankı uyandırırken, uzmanlar ve meclis üyeleri bu durumun ardındaki nedenleri ve olası sonuçlarını değerlendirdi. Peki, belediyelerin yetkileri gerçekten mi kısıtlanacak? Yoksa bu sadece siyasi bir manevra mı?

CHP'nin Yükselişi mi Hedef Alınıyor?

Siyaset Bilimci Dr. Emrah Gülsunar, bu yasa değişikliğinin arkasında CHP'nin yerel yönetimlerdeki başarısının yattığını savunuyor. Gülsunar'a göre AKP hükümeti, belediyelerin halka hizmet götürmesini engelleyerek vatandaşın takdirini kazanmasını önlemeyi amaçlıyor.

Gülsunar, "Bunun tek bir amacı var, o da ‘vatandaşın takdir edeceği hizmeti belediye değil merkezi hükümet götürsün’ temel amaç budur" diyor. Ayrıca, iktidarın hizmetlerin verimliliği veya aksaması gibi endişeleri olmadığını, sadece kendi iktidarını korumayı düşündüğünü belirtiyor.

Hizmetlerin merkezileştirilmesi, yerele özgü çözümlerin kaybolmasına ve aksaklıklara yol açabilir. Ancak Gülsunar'a göre iktidar, "Bu verimsizlik mi ekonomik sıkıntı mı yaratıyor, yaratsın. Ben koltuğumu koruyayım, gerisi halledilir" mantığıyla hareket ediyor.

İmar ve Kentsel Dönüşümde Rant Endişesi

İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar ve Bayındırlık Komisyonu Başkanı Nilüfer Bakoğlu Aşık, imar yetkilerinin alınmasının rantın önünü açacağını öne sürüyor. Bakoğlu Aşık'a göre, imar planlarının bakanlık eliyle yapılması, belediyelerin kendi kentlerine hakim olamaması anlamına geliyor.

Bakoğlu Aşık, "Eğer bu yetki bakanlıktan alınırsa bunun önünü kesmiş ve istediği yere istediği planları yapabilir hale gelmiş olacak. Böyle bir değişiklik olursa belediye başkanının şehir üzerinde hiçbir söz hakkı olmayacaktır" diyor.

Kentsel dönüşüm yetkisinde yapılacak değişikliklerin de rantı artıracağını belirten Bakoğlu Aşık, "Bir şehrin neresinde ve ne kadar konut ihtiyacı olduğunu, şehrin ne tarafa büyümesi gerektiğini belediye başkanları bilir. Her şeyi Ankara merkezli yapmak doğru değil. Kentsel dönüşüm yetkisinin tamamen bakanlığa verilmesi rantın önünü açar" şeklinde konuşuyor.

Mali Özerklik ve Demokrasi Vurgusu

İzBB Plan ve Bütçe Komisyonu Başkan Vekili Onur Saatlı, belediyelerin mali özerkliğini zayıflatmaya yönelik her adımın halka hizmeti sekteye uğratacağını ifade ediyor. Saatlı'ya göre, yerel yönetimlerin bütçe yapma yetkilerine müdahale, demokrasi ve yerel yönetim ilkelerine aykırı.

Saatlı, "Belediyelerin mali özerkliğini zayıflatmaya dönük her adım, yerel demokrasiyi boğmak, halka hizmeti sekteye uğratmak ve merkeziyetçiliği kurumsallaştırmak anlamına gelir. Bu tutum, anayasanın ve Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nın da açık ihlalidir" diyor.

Sonuç: Yerel Yönetimler mi, Merkezi Yönetim mi?

Belediyelerin yetkilerinin kısıtlanması tartışması, yerel yönetimlerin rolü ve önemi konusunu bir kez daha gündeme taşıdı. Uzmanlar, bu tür bir değişikliğin yerel demokrasiyi zayıflatabileceği, rantı artırabileceği ve halka hizmetin aksamasına neden olabileceği konusunda uyarıyor. Kararın siyasi mi yoksa hizmet odaklı mı olduğu ise önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.