Ankara YHT Garı Fiyaskosu! Garanti Tutmadı, Milyonlar Boşa Gitti!
Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı, açıldığı günden bu yana tartışmaların odağında yer almaya devam ediyor. 2016 yılında Cengiz-Limak-Kolin ortaklığı tarafından inşa edilen ve işletilen gar, 8 yıl için verilen 46 milyon yolcu garantisini tutturamadı. Bu durum, devletin kasasından milyonlarca dolar ödeme yapılmasına neden oldu. CHP Milletvekili Mehmet Tahtasız, bu durumu Meclis gündemine taşıyarak kamuoyunun dikkatini çekti.
Yolcu Garantisi Neden Tutmadı?
Ankara YHT Garı'nın yolcu garantisi hedeflerini tutturamamasının çeşitli nedenleri bulunuyor. İlk olarak, demiryolu ulaşımının genel olarak karayolu ve havayolu ulaşımına göre daha az tercih edilmesi etkili oldu. Ayrıca, garın konumu, ulaşım bağlantıları ve pandemi gibi faktörler de yolcu sayısını olumsuz etkiledi. Verilen garanti sayılarının gerçekçi olmaması da bu duruma katkıda bulundu.
Sözcü gazetesinden Veli Toprak'ın haberine göre, ilk iki yılda hedefler aşılmış olsa da, 2018'den itibaren yolcu sayısı ciddi şekilde düştü. 2018'de garı sadece 2 milyon 497 bin yolcu kullandı. Sonraki yıllarda ise gelen yolcu ile ödenen para arasındaki makas giderek açıldı.
- 2018-2020: 5'er milyon yolcu garantisi verildi, ancak birinci yıl 1 milyon 933 bin, ikinci yıl ise 1 milyon 91 bin yolcu geldi.
- 2020-2024: Her yıl 8 milyon olmak üzere 32 milyon yolcu garantisi verildi. Ancak 2021'de 849 bin, 2022'de 2 milyon 193 bin, 2023'te 2 milyon 938 bin ve 2024'te ise 3 milyon 112 bin yolcu garı kullandı.
Devletin Cebinden Çıkan Para: 69 Milyon Dolar
Yolcu garantisi nedeniyle devletin kasasından çıkan para dudak uçuklatıyor. 2016-2024 yılları arasında toplamda 69 milyon 352 bin dolar ödeme yapıldı. Yap-İşlet-Devret modeliyle yaptırılan garda, yolcu garantisinin tutmaması halinde şirkete her yolcu için 1,5 dolar ödeniyor. Bu durum, kamu kaynaklarının verimli kullanılmadığı eleştirilerine neden oluyor.
Garın Özellikleri ve Beklentiler
Ankara YHT Garı, sadece bir tren garı değil, aynı zamanda bir yaşam merkezi olarak tasarlandı. Toplamda 217 mağaza, 134 odalı 5 yıldızlı bir otel ve konferans salonları gibi sosyal ve ticari alanlar da bulunuyor. Ancak, beklenen yolcu sayısına ulaşılamaması, bu alanların da verimli kullanılamamasına yol açtı. Gar için ilk 2 yıl için 2’şer milyon, sonraki 2 yıl için 5’er milyon, sonraki 4 yıl için 8’er milyon ve 9-14’üncü yıllar için de 10’ar milyon yolcu garantisi verilmişti.
Ankara YHT Garı'nda yaşanan yolcu garantisi fiyaskosu, Yap-İşlet-Devret projelerinin risklerini bir kez daha gözler önüne serdi. Kamu kaynaklarının daha dikkatli ve verimli kullanılması, garanti sayıları belirlenirken daha gerçekçi tahminler yapılması gerekiyor. Aksi takdirde, bu tür projeler devletin sırtında büyük bir yük oluşturmaya devam edecektir.
