Türkiye işçi hareketinin en acı olaylarından biri olan 1 Mayıs 1977'de yaşananlara ait, daha önce gün yüzüne çıkmamış 25 fotoğraf, İzmir'de sergilenmeye başlandı. Türkiye İşçi Partisi (TİP) İzmir Örgütü'nün Altkat Sergi ve Arşiv Alanı'ndaki sergi, 4 Mayıs'a kadar ziyaret edilebilecek. Bu sergi, o gün yaşananların unutulmaması ve tarihe ışık tutması açısından büyük önem taşıyor.
Kayıp Fotoğrafların Hikayesi
2024 yılında tiyatrocu ve oyun yazarı Kazım Başer'in Bornova Özkanlar Bit Pazarı'nda bulduğu negatifler, 1 Mayıs 1977 günü Taksim Meydanı'ndaki kortej geçişlerine ait. Bu fotoğraflar, 36 kişinin hayatını kaybettiği ve 130'dan fazla kişinin yaralandığı saldırıdan önceki coşkulu anları yansıtıyor. Başer, fotoğraflara ulaşma sürecini şu sözlerle anlatıyor:
Yaklaşık bir yıl önce Bornova’da Bit Pazarı’nda dolaşırken bu fotoğrafların negatiflerinin içinde bulunduğu bir defterle karşılaştım. İncelerken girişine bir indeksle karşılaştım. İçinde neler olduğuna dair. Tek tek maddeler halinde yazılmıştı. Bir an gözümle tararken Taksim 1977 1 Mayıs’ı yazısını görünce gözlerim büyüdü. Ondan sonra içini karıştırdım ve fotoğrafların negatiflerini buldum. Negatiflerden yaklaşık 3 bin civarında fotoğraf çıktı. İçinden 27 fotoğrafın da 1 Mayıs 1977’ye dair fotoğraflar olduğunu bulmuş olduk.
Başer, fotoğrafları çeken kişinin kim olduğunu araştırdığını ve muhtemelen profesyonel bir fotoğrafçı olduğunu belirtiyor. Fotoğrafçının kimliğinin belirlenmesi, bu tarihi belgelerin daha da anlam kazanmasını sağlayacaktır.
Sergi ve Anlamı
Sergi sorumlusu Tuna Atlı Uysal, serginin 1 Mayıs öncesinde açılmasının bilinçli bir tercih olduğunu vurguluyor:
Sergimizi 1 Mayıs’a günler kala özellikle açmak istedik. 1 Mayıs’ı 1977 1 Mayıs’ının ruhuyla açmak, buluşturmak istedik.
Sergiyi ziyaret edenler arasında 1977 1 Mayıs'ına bizzat katılmış kişilerin de olduğunu ve bu durumun duygusal anlar yaşanmasına neden olduğunu belirtiyor. Özellikle gençlerin sergiye yoğun ilgi göstermesi, o dönemin ruhunun yeni nesillere aktarılması açısından umut verici.
1 Mayıs'ın Önemi
1 Mayıs, dünya genelinde işçi ve emekçilerin birlik, dayanışma ve mücadele günüdür. 1 Mayıs 1977'de Taksim Meydanı'nda yaşananlar, Türkiye işçi tarihine kara bir leke olarak geçmiştir. Bu olay, işçi hakları mücadelesinin ne kadar zorlu ve önemli olduğunu bir kez daha hatırlatır.
1 Mayıs'ın tarihçesi:
- 1886: ABD'de işçiler, günde 8 saat çalışma talebiyle greve başladı.
- 1889: II. Enternasyonal, 1 Mayıs'ı "Uluslararası İşçi Dayanışma Günü" ilan etti.
- 1923: Türkiye'de ilk resmi 1 Mayıs kutlamaları yapıldı.
1 Mayıs, sadece geçmişi anmak değil, aynı zamanda günümüzdeki işçi hakları sorunlarına dikkat çekmek ve çözüm arayışlarına katkıda bulunmak için de bir fırsattır.
Serginin Etkisi
Sergi, 1 Mayıs 1977'de yaşananların unutulmaması, tarihin doğru öğrenilmesi ve gelecek nesillere aktarılması açısından büyük önem taşıyor. Fotoğraflar, o gün yaşanan coşkuyu, umudu ve ardından gelen acıyı gözler önüne seriyor. Sergi, aynı zamanda işçi hakları mücadelesinin önemini bir kez daha vurguluyor ve dayanışma ruhunu güçlendiriyor.
1 Mayıs 1977'nin Kayıp Fotoğrafları sergisi, sadece bir fotoğraf sergisi değil, aynı zamanda bir tarih dersi ve bir insanlık dramıdır. Bu sergi, herkesin görmesi ve üzerinde düşünmesi gereken önemli bir etkinlik.
