Marmara Denizi'nde 2021 yılında yaşanan ve büyük bir çevre felaketine yol açan müsilaj sorunu, yeniden kendini göstermeye başladı. Bursa'nın Gemlik ilçesi kıyılarında, özellikle Kumla, Karacaali ve Narlı mahallelerinde "deniz salyası" olarak da bilinen müsilaj, tatilciler ve bölge sakinleri arasında endişe yaratıyor. Kıyıya yakın bölgelerde yoğunlaşan müsilaj, denizin yüzeyinde bulanıklığa neden oluyor ve özellikle iskeleler ile teknelerin bulunduğu alanlarda daha belirgin hale geliyor.
Müsilaj Nedir ve Neden Oluşur?
Müsilaj, denizlerdeki planktonların aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkan, jelimsi bir organik madde. Başlıca nedenleri arasında deniz suyu sıcaklığının artması, kirlilik, atık su deşarjları ve denizlerdeki azot ve fosfor oranının yükselmesi yer alıyor. Müsilaj, deniz ekosistemi için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Deniz canlılarının ölümüne, balık stoklarının azalmasına ve su kalitesinin bozulmasına neden olabiliyor. Ayrıca, turizm faaliyetlerini de olumsuz etkileyerek ekonomik kayıplara yol açabiliyor.
Müsilajın oluşumunu tetikleyen faktörler şunlardır:
- Deniz suyu sıcaklığının artması: Küresel ısınma ve iklim değişikliği, deniz suyu sıcaklıklarını yükselterek planktonların aşırı çoğalmasına zemin hazırlıyor.
- Kirlilik: Evsel ve endüstriyel atık suların arıtılmadan denize deşarj edilmesi, denizlerdeki besin maddesi (azot ve fosfor) oranını artırarak müsilaj oluşumunu tetikliyor.
- Atık su deşarjları: Özellikle büyük şehirlerin atık su sistemlerinin yetersiz olması, arıtılmamış atık suların denize karışmasına ve kirliliğin artmasına neden oluyor.
- Denizlerdeki azot ve fosfor oranının yükselmesi: Tarım ilaçları ve gübrelerin aşırı kullanımı, yağmur sularıyla denizlere taşınarak azot ve fosfor oranını yükseltiyor ve müsilaj oluşumunu destekliyor.
Müsilajla Mücadele Yöntemleri
Müsilaj sorununa karşı kalıcı çözümler üretmek için, öncelikle kirliliğin kaynağında çözülmesi gerekiyor. Atık su arıtma tesislerinin iyileştirilmesi, endüstriyel deşarjların kontrol altına alınması, tarım ilaçları ve gübrelerin kullanımının azaltılması gibi önlemler alınmalı. Ayrıca, denizlerdeki plankton yoğunluğunun düzenli olarak takip edilmesi ve müsilaj oluşumuna karşı erken uyarı sistemlerinin kurulması da büyük önem taşıyor. Bireysel olarak da çevreye duyarlı davranışlar sergileyerek müsilajla mücadeleye katkıda bulunabiliriz. Örneğin, atıklarımızı ayrıştırarak geri dönüşüme kazandırabilir, su tasarrufu yapabilir ve çevre dostu ürünler tercih edebiliriz.
Marmara Denizi'nde Müsilajın Geleceği
Marmara Denizi'nde müsilaj sorununun yeniden ortaya çıkması, bölgedeki çevre kirliliğinin ve ekolojik dengenin ne kadar hassas olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, müsilajın daha da yaygınlaşması ve deniz ekosistemine kalıcı zararlar vermesi kaçınılmaz olabilir. Yetkililerin, bilim insanlarının ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliğiyle, Marmara Denizi'ni korumak için acil ve etkili adımlar atması gerekiyor. Unutmayalım ki, denizlerimizin sağlığı, geleceğimiz için hayati önem taşıyor.
