Tigray bölgesinde yaşanan ve yüzbinlerce insanın hayatını kaybettiği yıkıcı savaşın ardından, Etiyopya'da sular durulmuyor. Ülke, bu kez federal hükümet ile Amhara bölgesindeki silahlı grupların oluşturduğu "Fano" ittifakı arasında yeni bir iç savaşın eşiğinde. Peki, bu tehlikeli tırmanışın ardında yatan sebepler neler?
Amhara Krizi: Gözlerden Uzakta Büyüyen Tehdit
Amhara bölgesindeki çatışmalar, güvenlik sorunları ve bölgeye erişimin kısıtlanması nedeniyle uzun süre uluslararası kamuoyunun gündemine gelmedi. Ancak, çatışmaları takip eden uluslararası kurumlar ve yardım örgütleri, ülkede büyük çaplı bir iç savaş riskinin arttığı konusunda uyarıyor. Bu durum, Etiyopya'nın geleceği açısından ciddi endişeler yaratıyor.
Tigray Savaşı sırasında federal hükümetin yanında yer alan Fano grubu, 2022'de imzalanan barış anlaşmasının kendi ilkeleriyle çeliştiğini savunarak hükümete karşı cephe aldı. 22 milyon nüfuslu Amhara bölgesinin önemli bir unsuru olan Fano, bölge topraklarının büyük bir bölümünü kontrol ettiğini iddia ediyor. Bu durum, bölgedeki gerilimi tırmandırıyor ve çatışma riskini artırıyor.
İlk olarak Nisan 2023'te başlayan çatışmalar, Ağustos ayında büyük bir ayaklanmaya dönüştü. Fano güçleri, bölgenin ana kentlerini ele geçirme amacıyla geniş çaplı saldırılar başlattı. Mart 2024 ortasından itibaren çatışmalar daha da yoğunlaştı. Ordu, yüzlerce militanın etkisiz hale getirildiğini açıklarken, Fano güçleri de saldırılarını sürdürüyor. Bu durum, bölgedeki istikrarsızlığı derinleştiriyor ve insani krizi tetikliyor.
Eğitim ve İnsani Durum Alarm Veriyor
Ağustos 2023'te isyanın başlamasından bu yana bölgede binlerce okul kapandı ve çok sayıda eğitim kurumu yağmalandı veya tahrip edildi. Milyonlarca çocuk eğitim hakkından mahrum kaldı. 2024 verilerine göre, milyonlarca insan insani yardıma muhtaç durumda ve bu kişilerin çoğu ulaşılması güç alanlarda yaşıyor. Artan güvensizlik nedeniyle şehirler arası ulaşım neredeyse imkânsız hale geldi. Bu durum, bölgedeki insani krizi daha da derinleştiriyor ve geleceğe dair umutları azaltıyor.
- Binlerce okul kapandı
- Milyonlarca çocuk eğitimden mahrum kaldı
- Milyonlarca insan yardıma muhtaç
- Ulaşım neredeyse imkansız
Uluslararası insan hakları örgütleri, Etiyopya ordusunu sivil halka yönelik ciddi ihlallerle suçluyor. Bu ihlaller arasında yargısız infazlar ve insansız hava araçlarıyla düzenlenen saldırılar da yer alıyor. Human Rights Watch ve Uluslararası Af Örgütü, ordunun sivillere yönelik saldırılarını belgeledi ve hükümetin bu ihlallere karışan sorumlular hakkında adım atmadığını vurguladı. Bu durum, bölgedeki güvensizliği artırıyor ve insan hakları ihlallerine karşı duyarlılığı azaltıyor.
Müzakere Süreci Çıkmazda mı?
Başbakan Abiy Ahmed, hükümetin Fano ile bir süredir müzakereler yürüttüğünü ancak önemli bir ilerleme sağlanamadığını açıkladı. Ahmed'e göre, Fano'nun dağınık yapısı ve birleşik bir liderliğe sahip olmaması, diyaloğu zorlaştırıyor. Bu durum, müzakere sürecinin çıkmaza girmesine ve çatışmaların devam etmesine neden olabilir.
Etiyopya, Tigray Savaşı'nın ardından yeniden büyük bir iç çatışma riskinin eşiğinde. Amhara'daki isyanın seyrine göre, ülkenin siyasi ve insani geleceği şekillenecek. Bölgedeki aktörlerin diyalog ve barışçıl çözümler için çaba göstermesi, Etiyopya'nın istikrarı ve refahı için hayati önem taşıyor. Aksi takdirde, ülke yeni bir insani felaketle karşı karşıya kalabilir.
